Ako HER2 gen ne funkcioniše pravilno, može uzrokovati da rak dojke raste i širi se brže. Vaš patološki nalaz će pokazati da li je karcinom dojke HER2-pozitivan ili HER2-negativan.
HER2 (ljudski receptor za epidermalni faktor rasta 2) gen proizvodi HER2 proteine (poznate i kao HER2/neu proteini). Ovi proteini su receptori na ćelijama dojke koji pomažu u kontroli rasta, diobe i obnove ćelija dojke.
Šta je HER2-pozitivan rak dojke?
Kod oko 10% do 20% slučajeva karcinoma dojke, HER2 gen ne funkcioniše pravilno i proizvodi previše kopija samog sebe (poznato kao amplifikacija HER2 gena). Ove dodatne kopije uzrokuju prekomjernu proizvodnju HER2 proteina (HER2 hiper-ekspresija), što dovodi do nekontrolisanog rasta i diobe ćelija dojke.
Rak dojke sa previše kopija HER2 gena ili previše HER2 proteina u patološkom nalazu se naziva HER2-pozitivan. Ove vrste karcinoma obično rastu brže i imaju veći rizik od širenja i ponovnog javljanja u poređenju s HER2-negativnim karcinomom dojke. Međutim, postoje lijekovi koji su posebno namijenjeni za liječenje HER2-pozitivnog raka dojke.
HER2 gen se takođe naziva ERBB2 (Erb-B2 receptor tirozin-kinaza 2), pa se u nekim istraživanjima može spominjati pod tim imenom.
Šta je HER2-negativan rak dojke?
Kod HER2-negativnog raka dojke, nivo HER2 proteina je normalan. Ove vrste raka obično ne reaguju na lijekove koji su namijenjeni HER2-pozitivnom karcinomu dojke.
Šta su HER2- nisko pozitivni i HER2-ultranisko pozitivni rak dojke?
Više od polovine slučajeva karcinoma dojke koji se smatraju HER2-negativnim ipak imaju nešto povećan nivo HER2 proteina na površini svojih ćelija. Međutim, nivo nije dovoljno visok da bi se rak smatrao HER2-pozitivnim. Mnogi ljekari sada ove vrste raka nazivaju HER2- nisko pozitivni ili HER2-ultranisko pozitivni.
Ipak, postoji određena nesigurnost da li su HER2-nisko pozitivni i HER2-ultranisko pozitivni posebne podvrste karcinoma dojke.
HER2 testiranje
Postoji nekoliko testova koji određuju da li je rak dojke HER2-pozitivan. Kako će rezultati biti prikazani u patološkom nalazu zavisi od vrste testa. Dva najčešća testa su IHC test i FISH test.
Generalno, samo karcinom dojke koji ima IHC rezultat 3+ ili je FISH test pozitivan smatra se HER2-pozitivnim i vjerovatno će odgovoriti na terapiju usmjerenu protiv HER2.
Istraživanja su pokazala da HER2 status može da se promijeni tokom vremena ili ako se rak ponovo pojavi. Karcinom dojke koji je prvobitno bio HER2-pozitivan može postati HER2-negativan i obrnuto. Ako se rak vrati, ljekar može preporučiti ponovnu biopsiju kako bi se HER2 status ponovo testirao.
IHC test
IHC test (imunohistohemijski test) koristi hemijsko bojilo kako bi obojio HER2 proteine. Rezultat testa je ocjena od 0 do 3+, koja pokazuje količinu HER2 proteina na ćelijama u uzorku tkiva raka dojke.
- 0 do 1+ – rak se smatra HER2-negativnim.
- 2+ – granični ili neodređen rezultat. U ovom slučaju se obično radi FISH test kako bi se preciznije odredio HER2 status.
- 3+ – rak se smatra HER2-pozitivnim.
FISH test
FISH test (Fluorescentna in situ hibridizacija) koristi specijalne oznake koje se vezuju za HER2 gene, umjesto za HER2 proteine na površini ćelije. Ove oznake sadrže hemikalije koje svijetle u mraku kada se vežu za HER2 gene, omogućavajući laboratorijskom osoblju da ih prebroji i utvrdi da li postoji povećan broj HER2 gena.
FISH test je najprecizniji, ali je skuplji i traje duže nego IHC test. Zbog toga se najčešće prvo radi IHC test, a ako je rezultat neodređen (2+), onda se radi FISH test.
Rezultat FISH testa može biti:
- Pozitivan – HER2-pozitivan rak dojke.
- Negativan (ili 0) – HER2-negativan rak dojke.
HER2-nisko pozitivni i HER2-ultranisko pozitivni rezultati testova
- IHC rezultat 1+ ili 2+ sa negativnim FISH testom – mnogi ljekari smatraju da ovo ukazuje na HER2-nisko pozitivni rak dojke.
- IHC rezultat 0 sa vidljivim HER2 proteinima na membrani ćelija – ovo se naziva HER2-ultranisko pozitivni karcinom dojke.
Ipak, ne postoji zvanična definicija ovih podvrsta.
Tačnost HER2 testiranja
Istraživanja su pokazala da HER2 testiranje ponekad može dati netačne rezultate. To se može desiti zbog razlika u pravilima različitih laboratorija, kao i zbog toga što patolozi mogu imati različite kriterije za određivanje pozitivnog ili negativnog HER2 statusa.
U većini slučajeva, problemi nastaju kada su rezultati testa granični (HER2 2+), jer tada status nije jasno pozitivan ili negativan. Takođe, različiti dijelovi tumora mogu imati različite HER2 statuse – jedan uzorak može biti HER2-pozitivan, dok drugi može biti HER2-negativan.
Netačni HER2 test rezultati mogu uticati na izbor terapije. Ako je HER2 status pogrešno klasifikovan kao negativan, pacijent možda neće dobiti terapiju usmjerenu na HER2, iako bi mu mogla koristiti. S druge strane, ako je HER2 status pogrešno označen kao pozitivan, pacijent može primiti nepotrebnu terapiju, koja nosi rizike bez očekivanih koristi.
Ako vam je HER2 test rezultat HER2-negativan, možete pitati svog ljekara koliko je pouzdan laboratorij koji je radio test i da li ima smisla ponoviti HER2 test. Ako je vaš rezultat graničan (HER2 2+), dobro je razgovarati sa ljekarom o mogućnosti dodatnog testiranja.
O mnogo više korisnih tema se informišite na našem blogu.
Izvor: Breastcancer.org
